โรคตับเป็นอย่างไร

โรคตับที่พบบ่อยในบ้านเราพอจะแบ่งกลุ่มได้เป็นสามประเภท คือ

๑) โรคตับอักเสบแบบเฉียบพลัน
๒) โรคตับอักเสบแบบเรื้อรัง
๓) เนื้องอกในตับ

ประการแรก ตับอักเสบแบบเฉียบพลัน คือ เรามีตับของเราที่ปกติแข็งแรง วันดีคืนดีก็เกิดการอักเสบขึ้นมาแบบเฉียบพลัน อาจจะไม่มีอาการอะไรเลย ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเช่นนั้น บางคนจะเกิดมีอาการอ่อนเพลีย ตาเหลืองตัวเหลือง อาเจียน แล้วแต่ความรุนแรงของโรคสาเหตุของโรคกลุ่มนี้ก็มากมาย มีทั้งไวรัสเอ บี ซี ดี อี สาเหตุจากยาหรือสารพิษ ทั้งยาแพทย์แผนปัจจุบัน ยาหม้อ ยาต้ม ยาจีน ยาไทย วิตามิน อาหารเสริมซึ่งมีมากมายจนนับไม่ถ้วน ว่าไปแล้วอย่าไปทานอะไรที่ไม่ใช่อาหารที่เราทานเป็นปกติเป็นดีที่สุด สาเหตุจากการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินขนาดความเป็นจริงแล้วมักจะไม่ใช่ดื่มหนัก ๆ ทีเดียวแล้วเกิด มักจะเป็นผู้ที่ดื่มมากและดื่มมานาน แล้ววันดีคืนดีก็ดื่มฉลองหนักหน่อย ก็จะเกิดการอักเสบของตับแทรกซ้อนขึ้นมา นอกจากสาเหตุข้างต้นยังมีโรคประหลาดๆ อีกหลายชนิดที่ไม่ขอกล่าวในที่นี้

ประการที่สอง โรคกลุ่มตับอักเสบเรื้อรัง สาเหตุก็ล้อไปตามตับอักเสบเฉียบพลันข้างต้น เพียงแต่โรคตับแทนที่จะหายไปเองภายในหกเดือนถึงหนึ่งปี กลับไม่หาย แล้วเป็นต่อเนื่องไปเรื่อย ๆ เป็นสิบๆปีจนเกิดปัญหาตับแข็ง แล้วต่อมาก็อาจมีมะเร็งตับมาแทรก สาเหตุได้แก่ไวรัสตับอักเสบบี ซี และดี สาเหตุจากการดื่มแอลกอฮอล์ก็ยังเป็นปัญหาสำคัญของบ้านเราที่ยังแก้ไม่ตก การดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมากและนานหลาย ๆ ปีจะตามมาด้วยโรคไขมันในตับ ตับอักเสบ ตับแข็งและมะเร็งตับ อีกสาเหตุที่พบบ่อยเป็นอันดับต้น ๆ คือโรคไขมันในตับสาเหตุอื่นของโรคตับอักเสบเรื้อรังได้แก่ โรคภูมิต้านทานต่อตับโรคธาตุเหล็กหรือธาตุทองแดงสะสมในตับ

ประการที่สาม เนื้องอกในตับ ผู้คนส่วนใหญ่ได้ยินหมอเอ่ยปากว่า เนื้องอกในตับ หัวใจแทบจะหล่นไปที่ตาตุ่ม หรือวิญญาณแทบจะหลุดออกจากร่างในทันที ต้องขอย้ำว่า เนื้องอกนั้นมีทั้งเนื้อดีกับเนื้อร้ายแล้วส่วนใหญ่ก็เป็นชนิดแรก ปัจจุบันมีการตรวจเช็คร่างกายประจำปีกันมากขึ้น ตอนไปตรวจคลื่นเสียงของตับ (Ultrasound) ก็มักจะพบก้อนสีขาว ผิวเนียน ขอบก้อนชัดเจน เล็กใหญ่แล้วแต่คน ก้อนพวกนี้มักจะเป็น “ก้อนกลุ่มเลือด” หรือภาษาแพทย์เรียก “ฮีแมงจิโอมา” (Hemangioma) ไม่มีอะไรน่าตื่นเต้น บังเอิญมีเส้นเลือดมาจับตัวกันเป็นกลุ่มแล้วก็อาจขยายขนาดได้ ใช้เวลาหลาย ๆ ปีกว่าจะโตขึ้นสักเล็กน้อย ไม่กลายเป็นมะเร็ง ไม่มีอันตราย เพียงขอให้แพทย์พิสูจน์ให้มั่นใจว่าใช่ก้อนชนิดนี้จริง ประหยัดหน่อยก็ติดตามจากการตรวจคลื่นเสียงของตับซ้ำในสามถึงหกเดือน แพงหน่อยก็ตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (เอ็มอาร์ไอ) ยังมีก้อนในตับอีกหลายชนิดที่ไม่ใช่เนื้อร้าย เขียนไปมากเดี๋ยวจะกลายเป็นหนังสือเรื่องโรคก้อนในตับก้อนเนื้อร้ายหรือมะเร็งตับยังพอจะแบ่งได้เป็นสองประเภทมะเร็งชนิดที่เกิดขึ้นจากเซลล์ในตับได้แก่ มะเร็งตับที่เกิดจากเนื้อเซลล์ตับ (มะเร็งตับปฐมภูมิ) ภาษาแพทย์เรียกว่า เฮ็บปาโตมา (Hepatoma) หรือ เฮ็บปาโตเซลลูล่า คาร์ซิโนมา (Hepatocellular carcinoma) บางทีแพทย์ชอบเขียนย่อ ๆ ว่า เอ็ชซีซี (HCC) โรคนี้เกี่ยวเนื่องกับไวรัส บี ซี แอลกอฮอล์ หรือโรคตับแข็งจากสาเหตุอื่นใดก็ตาม อีกโรคคือ มะเร็งท่อน้ำดี พบบ่อยในประเทศไทย โดยเฉพาะทางภาคอีสานและเหนือ เกิดจากการติดเชื้อของท่อน้ำดีเรื้อรัง อาจจะเคยได้ยินกันมาบ้างคือเกี่ยวเนื่องกับพยาธิใบไม้ในตับที่ติดมาแต่เด็กแต่เล็กจากการทานอาหารประเภทปลาส้ม ปลาร้า ที่ไม่สุกสะอาดมะเร็งในตับอีกประเภทที่พบบ่อยคือ มะเร็งชนิดที่แพร่กระจายมาจากที่อื่น เนื่องจากตับรับเลือดเกือบทั้งหมดที่มาจากทางเดินอาหารฉะนั้นมะเร็งที่เกิดขึ้นบริเวณใดบริเวณหนึ่งที่เกิดในทางเดินอาหารเมื่อถึงเวลาแพร่กระจาย เลยชอบหลุดมาติดอยู่ที่ตับแล้วค่อย ๆ โตขึ้นที่พบบ่อยคือมะเร็งลำไส้ใหญ่ ตับอ่อน และกระเพาะอาหาร นอกจากนี้อาจจะเดินทางไกลมาจากที่อื่น เช่น มะเร็งปอด เป็นต้น

ที่มา : หนังสือ จับเข่าคุยกันเรื่อง ไวรัสตับอักเสบบี ภัยเงียบที่ป้องกันและรักษาได้